TATSIZ BIR SABİHA VAKASI
Tatsız vaka 20 yıllık eski ve artık dar gelen terminal binasından 2024 yılında 40 milyon yolcunun geçtiği Sabiha Gökçen havalimanında oldu. Bir iş için birkaç günlüğüne İstanbul’a geldim ve geçen Cuma sabahı dönüş için uçuştan 3 saat evvel havalimanına vardım. Güvenlik, bilet, bagaj, pasaport işlemleri yaptırıp tekrar güvenlikten geçtim ve alışveriş için helva, tatlı, içki, sigara, parfüm vs satan mağazalara uğramadan iki saatte yani uçuştan bir saat evvel uçağın kalkacağı kapıya ulaşabildim.
Yıllardır takdir ettiğim, gurur duyduğum; İsveç ve Finlandiya’da turizm fuarlarında ve toplantılarında gönüllü olarak yüzlerce kişiye tavsiye ettiğim havayolu ile uçacaktım. www.ekismo.com -Interesting Mermories web sitesi 22K kişi tarafından takip edilen bir sosyal media influencer olarak Pegasus Hava Yolları uçuşlarını olumlu olarak anlatan (öven) “Bir uçuşun anatomisi” adlı bir yazı planlamıştım.
YOLCU ALIMINA BAŞLANDI
İkinci kattaki daracık ve gürültülü 203 numaralı kapının önünde yaklaşık 200 yolcu toplanmıştı. Uçak hemen önümüzdeki körükte duruyordu. İki genç Pegasus personeli uçağa önce yaşlıları ve çocuklu aileleri aldılar. Benim yanımda Finli ve İsveçli iki çift ile Bagdad ve Tebriz’den gelen üçer kişilik iki aile vardı. Biz acele edenler geçsin, kalabalık azalsın diye havayolunun yer hizmetleri personelinin hemen 1-2 metre yanında ayakta bekliyorduk.
GATE-KAPI KAPANDI 12 YOLCU KALDI
Birdenbire yabancı bir kadın yolcu koşarak yanımıza geldi ve ingilizce “Uçağın kalkmasına 15 dakika var, beni alın please! diye bağırınca personel: “Maalesef son çağrıyı yaptık ve yolcu alımını 1 dakika önce kapattık. Yarınki uçuş için kendinize yeni bilet satın almanız gerekiyor!” deyince kıyamet koptu!
Personel ağlayanlara, “Uçağın kalkmasına daha vakit var, körükte uçağın kapısında dışarıda onlarca yolcu var, amirinizi arayın, bizi uçağa alın, uçakta bagajımız var” diyenlere aldırmadılar. Bizimle göz göze gelmemeye çalışarak içinde hala 30-40 yolcunun olduğu körüğün kapısını kapattılar; evraklarını, telefonlarını ve telsizlerini toplayıp kalkıştan 10-12 daika evvel sessizce kapıdan ayrıldılar. Kapıda bırakılan biz 12 yolcu şok halinde onların gateden ayrılışını izledik.
PİLOTA EL KOL HAREKETLERİ İŞE YARAMADI
Uçağın karşısındaki kapıda umutsuzca bekleyen 12 kişiden birkaç yabancı yolcu “Pilot bizi camdan görüyordur, belki insafa gelir bizi uçağa alır!” diyerek terminalin camından uçağın pilotuna el kol hareketi yaptılar, ama nafile! Push-back traktörü uçağı kalkış saatinden 3 dakika evvel piste doğru geriye itekledi…
SABİHA’DAN TÜRKİYE’YE GERİ GİRİŞ YAPTIK
Uçağa alınmayan yolcular alt kata inip gelen yolcular gibi önce pasaport sonra gümrük kuyruklarına girip Türkiye’ye giriş yaptık. Oradan yarınki uçağa yeni bilet almak için üst kattaki bilet satışa gittik. Bagdad, Erbil, Tebriz’den gelip İsveç’e giden Transit yolcuların biletleri yarınki uçuşa ücretsiz değiştirildi. İsveçli çift (kişi başı 15 bin TL) yeni bilet satın aldılar.
KAPIDA 12 YOLCU, UÇAKTA 12 BOŞ YER KALDI
Ben ise “Bakın gençler, ben 40 yıl bu işi yaptım. Bazen 2-3 kişi gecikebilir, ama uçak kapıda bekleyen 12 (no show) kişiyi almadan kalkarsa, bir sorun var demektir. Kalabalık ve gürültüden anons duyulmadığı için personel yanlarında bekleyen yolculara yüksek sesle bir zahmet “Stockholm yolcusu kalmasın!” deseydi şimdi hepimiz uçakta olacaktık!” dedim. Nazik bilet satış memuru gülümsedi ve “Tamam abi, senin biletini yarın sabah uçağına değiştirdim. Borcun yok, ama otelini kendin ödersin!” dedi.
BU DA BANA KAPAK OLSUN!
Uzun havayolu kariyerimde sayısız uçağını kaçıran yolcu gördüm, ama ilk defa beni uçağa almadılar. Bu da bana kapak olsun! Pendik Viaport yakınında Crowne Plaza otelinde konakladım. Sabahın beşinde kahvaltı yapmadan taksiyle Sabiha’ya gittim ve bilet bagaj işlemlerini tamamlayıp uçuşun kapısına ulaştım ve Boeing 737 tayyaresine bindim. Üzerine de bir bardak soğuk su içtim!
FINNAIR HAVA YOLLARI OLSAYDI
Hava yolları istasyon md görevindeyken, ‘Uçağı geciktirmemek şartıyla’ uçağın kapısına son 5-10 dakikada gelen yolcuları kabul ederdik. Ayrıca seyrek de olsa “Overbooking” yani koltuk sayısından fazla bilet satıldığında Finnair yetkilisi olarak uygun gördüğümüz yolculara durumu izah eder, nazik bir şekilde özür diler ve o günkü uçuştan gönüllü vazgeçenlere ertesi günkü uçuşa biniş kartı ve 400-500 Euro tazminat verirdik. Üstelik isteyen müşterinin otel ücretini de öderdik!
TUHAF BİR VAKA
Bu olay pek tuhaf: Check-in yani bilet bagaj işlemini yaptırmış ve biniş kartı verilmiş 12 yolcu Sabiha havalimanında uçağın kapısına zamanında geliyorlar. Tıklım tıklım dolu uçuşun kapısında iki genç personel uçağa yolcu alımına başlıyor ve bu yolcular kalabalık geçsin diye personelin 1 metre yanında ayakta bekliyorlar.
Biniş kartı verilmiş 12 kişinin eksik olduğunu gören personel boarding’i yani uçağa yolcu alımını uçuştan 15 dakika evvel sessiz sedasız kapatıyor, Ama yanlarında bekleyen 12 yolcuya bir zahmet “Stockholm yolcusu var mı? Siz bu kapıda ne bekliyorsunuz?” diye sormuyor. Yolcular sorunca da onlara “Kapıyı 1 dakika evvel kapattık. Yarınki uçuş için yeni bilet satın alın!” deniyor! Şaka gibi ama gerçek!
FINNAIR ŞEFİ: ”EĞİTİM” DEDİ
Olayı anlattığım Finnair Helsinki Yolcu hizmetleri şefi: ”Tabii ki kurallara uyulmalı, geciken 2-3 yolcu yüzünden uçak geciktirilmez, ama personelin inisiyatif kullanmayıp lakayıt davranışı yanlış.”Bizde bu gibi tatsız olaylar olmaması için personeli devamlı eğitiyoruz!” yorumunu yaptı.
Kırk yıllık deneyimimle ‘iyi niyetli’ düşünerek bu tatsız olayın nedeninin ”Uçağa geç gelen yolcu yüzünden uçuş geciktirilmez” kuralı olduğunu düşünüyorum. Her havayolunda bu kural var. Ama personelin 12 kişinin gelmediğni farkedince hemen yanında bekleyen yolcuları ikaz etmesi gerekirdi. Ya yolcu hizmetleri personeline yeterli eğitim verilmemiş veya hizmet sektöründe çalışmaya uygun olmayan kişiler işe alınmış.
UÇAK GECİKEN 2-3 YOLCUYU BEKLEMEZ, AMA
Hiçbir hava yolunun kapıda 10-15 yolcu beklerken ”Ne yapalım, kurallar böyle, bu yolcular yanımızda duruyorlar, ama anonsu duymamışlar!” gerekçesiyle 15 dakika evvel kapıyı kapatıp uçağı kaldırması kabul edilemez. Pegasus müşteri hizmetlerine binbir zorlukla ulaşıp başımdan geçen olayı anlattım. Bizim kurallarımız böyle, ama bize mesaj yazın, en erken 96 saat sonra size dönüş yapılır dediler!
Bu tatsız vakayı on yıl evvel THY anlaşmalar müdürü olduğu zaman kendisini Yeşilköy’de iki kez (Finnair md olarak) ziyaret edip görüştüğüm Güliz Öztürk hanımefendiye iletmeye çalışacağım. Bakalım ulaşabilecek miyim?