FİNLANDİYA TARİHİ VE TEREYAĞ SAVAŞI
FİNLANDİYA, GÜZEL ÜLKE KURULDU 6.12.1917
Finliler ile komşu İsveçliler arasında tatlı sert rekabet yüzyıldır sürüyor. 10,5 milyonluk İsveç Krallığı halkı 5,5 milyonluk Finlandiya Cumhuriyeti halkını tabiri caizse biraz taşralı görürler. Finliler de İsveçlilerin kibirli olduklarını düşünürler.
Buz hokeyi, atletizm gibi spor müsabakalarında yarışan iki ülke, iki devletin geleceğiyle ilgili konularda elele verip ortak kararlar veriyorlar. Finlandiya ve İsveç 1995’te Avrupa birliğine beraber girdiler. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonucu, 2022 yılında yine beraber Kuzey Atlantik Savunma Örgütü Nato’ya girebilirler, kimbilir!
Tarihte yüzyıllardır İsveç krallığına ait olan Fin-land (güzel-ülke) 1809’da Rus çarı Aleksander devrinde doğu komşusu Rusya’ya bağlandı. Ekim 1917’de Bolşevik ihtilali olup Rusya’da ortalık karışınca Finlandiya fırsatı değerlendirip Svinhufvud başkanlığında kurulan Senato Aralık 1917’de bağımsızlığını ilan etti. Böylece yüzyıllardır İsveç’e ait olan ve 108 yıl da Rusya’ya bağlı olan ülkede sonunda Finlandiya Cumhuriyeti kuruldu.
Rusya’da yönetime geçen bolşevik hükümet, İsveç kırallığı ve Fransa gibi Avrupa ülkeleri 4.1.1918 tarihinde Finlandiya’nın bağımsızlığını kabul etti.
Rus İmparatorluğunda Çarlık yönetiminin devrilmesi sonrasında yaşanan Ekim Devrimi sonrasında bağımsızlığını kazanan Finlandiya’da 27 Ocak-15 Mayıs 1918 tarihleri arasında kanlı bir iç savaş yaşandı..
Finlandiya İç Savaşı işçi sınıfı sosyalist ve komünist Kızıllar ile Beyazlar olarak anılan hükümet güçleri arasında yaşandı. Kızıllar Sovyetler Birliğinden, beyazlar da Almanya’dan askeri destek aldılar. Toplam yaklaşık 38 000 kişinin öldüğü savaş Beyazların zaferi ile sona erdi.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDA FİNLANDİYA
Geleneksel olarak Almanlara yakın olan Finliler Rusya korkusundan 2. Dünya Savaşında 1939-1944 yıllarında Almanların yanında Rusya’ya karşı savaştılar. Finlandiya Almanya’dan modern piyade donanımı, uçaksavar silahları ve Messerchmitt avcı uçakları aldı.
Finlandiya Rusya ile 1939-1940 arasında altı ay süren “Kış Savaşı” olarak anılan savaşı yaptı. İki tarafın büyük zayiat verdiği çatışmalar ateşkes ile sonuçlandı. Finlandiya Almanya ile müttefik olunca bir süre sonra Rusya ile savaş yeniden başladı ve dört yıl sürdü.
GÖNÜLLÜ İSVEÇ TUGAYI
İsveç’te toplanan 8000 gönüllü askerden oluşan İsveç tugayı FSK’na destek olmak için Ruslara karşı savaştı. Ayrıca Alman Nazi ordusu Kuzey Norveç ve Kuzey Finlandiya’daki Laponya bölgesini kullanarak yeni bir cephe açtı. Hedef Rusya’nın Kuzey Denizi sahilindeki stratejik limanı Murmansk’a elegeçirmekti. Alman ordusu, Rus ordusunun kuvvetli direnci sonunda Murmansk şehrine 45 kilometre kala yenilgiyi kabul etti ve Finlandiya ve Norveç’in Kuzey bölgelerine geri döndü.
HİTLER CONDOR UÇAGI İLE FİNLANDİYA’YA GELDİ 1942
1942’de savaşın ortasında Adolf Hitler yanında generalleri ile Finlandiya genel kurmay başkanı Mareşal Mannerheim’in 75. yaşgünü kutlaması için Berlin’den Focke Wulf Condor uçağıyla günübirliğine Finlandiya’nın Imatra şehrine geldi.
80 000 ÇOCUK İSVEÇ’E GÖNDERİLDİ
Rusya Finlandiya’ya savaş ilan edince İsveç halkı ve yardım kuruluşları para toplayıp komşuya yardım yaptı. Ayrıca yaklaşık 80 000 Finli çocuk daha güvenli olan İsveç’e gönderildi. İsveçli ailelerde kalan Finlandiyalı çocuklardan 15 000 çocuk Finlandiya’daki ebeveynleri ile irtibatı yitirdiklerinden savaş bitikten sonra İsveç’te kaldılar.
FİNLANDİYA RUSYA’YA TESLİM OLDU 1944
2. Dünya Savaşının sonunda Alman ordusu yenilince, Finlandiya Ruslara teslim oldu ve Rus askerleri ülkeye girdi. İngiltere’nin aracılığıyla Rusya ve Finlandiya 1944’de barış anlaşması yaptılar. Bu anlaşmayla Rusya, yeni bir sınır çizgisi çizerek Finlandiya topraklarının %12’sini Rusya’ya kattığını ilan etti ve buralarda yaşayan 400 000 Finlandiyalı ülkenin batı bölgelerine dağıtıldı.
CUMHURBAŞKANI KEKKONEN 1956-1982
1950’lerde Finlandiya bir taraftan Rusya’ya savaş tazminatı ödedi diğer taraftan darmadağın olmuş ekonomisini düzeltti. Soğuk savaş döneminde Finlandiya cumhurbaşkanı Urho Kaleva Kekkonen’in katkısıyla NATO’ya girmeyerek Batı ile SSCB arasında balans kurdu; hem ülkenin güvenliğini korudu hem de Ruslara tarım ve sanayi ürünlerini sattı.
KOMŞULARARASI TİCARİ YARIŞMA
Finlandiya ekonomisi düzelince İsveç ile komşu rekabeti başladı. Finlandiya’nın yüzyıllık geçmişi olan oto lastiği ve kablo üreten Nokia firması elektronik işine girdi ve 1980’lerde önce araçlarda kullanılan NMT telefonunu ve birkaç yıl sonra da el telefonunu üretip tüm dünyaya satmaya başladı. Finlandiyalı Nokia’nın ardından İsveç’in Ericsson firması da benzeri NMT taşınabilir telefonları üretti. 1990’lı yıllarda Nokia ve Ericsson cep telefonları arasındaki yarış ardarda üretilen yeni modellerle sürdü.
2000’li yılların başında Nokia tüm dünyanın en sevilen cep telefonu oldu ama 2010’lu yıllarda Amerikan Apple firmasının geliştirdiği Iphone ve Uzak doğuda Android sistemiyle üretilen Samsung gibi telefonlar Nokia ve Ericsson telefonlarını pazar (piyasa) payını azalttı. 2014 yılında Amerikan teknoloji devi Microsoft, Nokia cep telefonlarını 7.5 milyar dolar ödeyerek satın aldı.
Finlandiya ve İsveç arasındaki rekabet spor dallarında da süregeliyor. Fin ve İsveç kayak ve buz hokeyi takımları sırayla dünya şampiyonu oldular. İki ülkede de komşunun ne kadar saf, kendilerinin ise akıllı ve zeki olduğunu anlatan fıkralar türedi…
İki komşu arasındaki son rekabete geçen hafta şahit oldum. Bu tereyağ yarışmasını Finlandiya 2-1 kazandı.
FİN SÜTÇÜSÜ VALİO, İSVEÇ SÜT KURUMU ARLA
Konsolosluğa verilmek üzere Türkçeye çevrilmesi istenen Finlandiya pasaportlarının tercümesini yapıp yeminli resmi tercüman mühürümü basıp müşteriye yollamak için Posta’ya gittim. Sonra yakındaki mahalle marketine göz attım. Yarım kg Isveç Arla tereyağın normal fiyatı 5 Euro/50 Kron/44 TL idi. Komşu Finlandiya’nın Valio süt firması tereyağını İsveç’te -%20 indirimle piyasaya sürmüş.
İsveçli Arla sütçü de geri kalmadı ve -%25 indirimli kampanya yaptı. Biz de herkes gibi bu büyük indirimden yararlanarak ikişer-üçer aldık. Ama sonra aldığımıza pişman olduk!
TEREYAĞI %20, %25, VE %50 İNDİRİM
Ertesi gün Finlandiyalı sütçü VALİO Helsinki’den İsveç’e TIR’lar dolusu taze tereyağ (isveççe smör, fince voi) getirmiş ve 500g paketi ürün bitene dek -% 50 indirimle 2,5 Euro/25 Kron/25 TL ‘ye piyasaya sürdü. Demek ki Finlandiya sütçüsü Valio, İsveç pazarındaki payını artırmak için maliyetin altına kampanya yapıyordu. Tüketici 1/2 fiyat indiriminden memnun. İndirim bitmeden yarın gidip iki paket daha alalım!
TÜRK NARI YOK SATIYOR
Bu arada Finlandiya ve İsveç marketlerinde Türkiye narı yok satıyor. Sonbaharda narın kilosu 3 Euro/30 Kron/30 TL idi. Dün baktım hava kargo ile gelen narın kilo fiyatı 10 Euro/100 Kron/100 TL olmuş. Bir kilo Türk narı fiyatına 2 kilo Finlandiya tereyağı!
İSVEÇ’TE, FİNLANDİYA’DA TÜRK AYVASI
İlk defa supermarkette Ayva gördük. Küçük Türk veya Arap marketlere ara sıra Ayva geliyordu ama büyük markette ilk kez Ayva satılıyor. Türk malı ve kilosu 4 Euro/40 Kron/40 TL. Kaçmaz dedik ve iki kilo ayvayı aldık. Sonra ne oldu? Sonra ayvayı yedik!
Copyright © 2021 All rights reserved – Tüm hakları saklıdır
Bunları da beğenebilirsiniz
